fbpx

Zmiany klimatyczne mają zasięg ogólnoświatowy i wg prognoz będą się utrzymywać, a nawet nasilać w kolejnych latach. Przykładów można podać wiele m.in.: w 2015 r w Polsce odnotowano rekordowe upały, dwa lata później nasz kraj nawiedziły silne nawałnice o średniej prędkości wiatru 120 km/h, a w zeszłym roku mieliśmy do czynienia z długotrwałą suszą rolniczą, która dotknęła prawie 3,5 mln ha obszarów rolnych. Również w tym roku susza już zbiera swoje żniwo, nie wiadomo jeszcze tylko jak duże. Wysokie temperatury powietrza, duża ilość dni słonecznych i niskie opady atmosferyczne zaczynają na stałe wpisywać się w klimat Polski.

Producentom rolnym, których dochód jest w dużej mierze uzależniony od pogody, nie pozostaje nic innego jak adaptacja do tych zmian i coraz większa dbałość o środowisko glebowe. Na początek warto zrobić „rachunek sumienia” i przeanalizować dotychczasowe praktyki stosowane w gospodarstwie. Zaniechania agrotechniczne tj. uproszczony płodozmian, sprzedaż słomy, nieuregulowany odczyn gleby czy niezbilansowane nawożenie mogły do tej pory nie dawać negatywnych efektów, ale w obliczu zmian klimatycznych, prędzej czy później ich skutki mogą pojawić się ze zdwojoną siłą.

Żyzność gleby to podstawa

Producenci muszą zacząć gospodarować w taki sposób, aby pomóc glebie przede wszystkim magazynować wodę, maksymalnie, jak jest to możliwe. Czyli zadbać o odpowiednią strukturę gleby, pH i zawartość aktywnego węgla organicznego. Przy tym ostatnim składniku warto zwrócić uwagę na jakość substancji organicznej w glebie, ponieważ zawartość substancji organicznej, nie równa się zawartości substancji humusowych, które są najważniejsze z punktu widzenia jakości gleby. Niestety dzisiejsze praktyki rolnicze, o których była już mowa wyżej (uproszczony płodozmian, sprzedaż słomy, nieuregulowane pH czy nadmierne-niezbilansowane nawożenie) doprowadzają do tego, że większość frakcji substancji humusowych jest stale usuwana z gleby, co pociąga za sobą znaczne pogorszenie właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych gleby.

Rolnicy, którzy mają dostęp do dobrej jakości nawozów naturalnych są na zdecydowanie lepszej pozycji, natomiast pozostali powinni posiłkować się dostępnymi rozwiązaniami, których na rynku jest niemało. Wśród środków poprawiających jakość gleby znajdziemy preparaty z hydrożelami, bądź zeolitami (które mają na celu zwiększenie pojemności wodnej gleby), preparaty z solami kwasów humusowych (które zwiększają zawartość substancji organicznej), czy też konsorcja mikroorganizmów lub wyspecjalizowane szczepy grzybów lub bakterii (zwiększające aktywność biologiczną gleby). Z tym, że te ostatnie w przypadku występowania niedoborów wody, będą się sprawdzały najgorzej, ze względu na ograniczone możliwości rozwoju żywych mikroorganizmów przy niskim poziomie wilgotności. 

Innowacyjne rozwiązanie do ochrony żyzności gleb

Ciekawym rozwiązaniem jest powstały w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej wieloskładnikowy kondycjoner gleby o nazwie Solactiv Evo. Powstał on we współpracy z gleboznawcami, uprawowcami, fizjologami roślin oraz biotechnologami z Wydziału Rolnictwa i Biotechnologii Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego Im. Jana I Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy. Produkt jest odpowiedzią na problemy pogarszania plonów spowodowanych niedostateczną żyznością gleby, rosnącym zanieczyszczeniem środowiska oraz z coraz częściej występującymi ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi tj. susze.

Główne efekty zastosowania Solactiv Evo to poprawa struktury gleby i retencji wodnej, zwiększenie efektywności żywienia roślin i sorpcji oraz stymulacja systemu korzeniowego. Z tego względu możemy go określić jako Innowacyjne Rozwiązanie Do Ochrony Żyzności Gleb. Po zastosowaniu Solactiv Evo zwiększają się możliwości magazynowania wody i składników pokarmowych.

Działanie Solactiv Evo w glebie. 

Badania polowe przeprowadzone w ramach projektu przypadły na ekstremalnie suchy rok 2018 i mimo to udało się potwierdzić skuteczność Solactiv Evo oraz osiągnąć zadowalające wyniki. Już przy dawce 300 kg/ha istotnie poprawiła się struktura gleby mierzona ilością mezoporów glebowych, czyli tych porów w glebie, które magazynują wodę bezpośrednio dostępną dla roślin. Mezopory te były w stanie przytrzymać, aż 40 t więcej wody na hektarze pola w porównaniu do kontroli. (wykres 1 i 2). Dlatego Solactiv Evo szczególnie zalecany jest na gleby z okresowymi deficytami wody i/lub niedoborami próchnicy.

Wykresy 1 i 2. Ilość mezoporów glebowych oraz ilość wody znajdującej się w mezoporach glebowych po zastosowaniu 300 kg Solactiv Evo.

Poprawie uległa również sorpcja glebowa, czyli zdolność do zatrzymywania oraz udostępniania składników pokarmowych tj. azot, potas, magnez i wapń. Ma to duże znaczenie w regulacji obiegu składników i ich ochronie przed wymywaniem. Oznacza to również lepsze wykorzystanie azotu, fosforu i potasu z nawozów oraz wydłużenie ich dostępności dla roślin. Solactiv Evo zwiększał o 11% ilość miejsc w glebie zdolnych do zatrzymywania i oddawania jonów pokarmowych (kationowa pojemność wymienna) oraz ilość zatrzymanych jonów (stopień wysycenia kompleksu sorpcyjnego) (Wykres 3 i 4). Te dwa parametry są jednymi ze wskaźników jakości gleby. Im wyższe, tym wyższa jakość gleby i zdolność do wykarmienia roślin.

Wykresy 3 i 4. Kationowa pojemność wymienna gleb i stopień wysycenia kationowych składników pokarmowych po zastosowaniu 300 kg Solactiv Evo.

W efekcie poprawy warunków glebowych oraz dostarczenia szeregu substancji aktywnych istotnie zwiększyła się długość oraz powierzchnia korzeni, zarówno w badaniach ścisłych (Wykres 5 i 6), jak i w przeprowadzonych wdrożeniach polowych (Zdjęcie 2). 

Wykresy 5 i 6. Całkowita długość i powierzchnia korzeni po zastosowaniu Solactiv Evo.

Zdjęcie 2. Efekty wdrożenia w kukurydzy woj. lubelskie. Lustracja  24.05. 2019 r.

Solactiv Evo dedykowany jest uprawom zbóż jarych i ozimych oraz kukurydzy na ziarno i kiszonkę. Szczególnie polecany na gleby z niedoborami próchnicy i/lub z okresowymi deficytami wody. Zalecana dawka to 150-450 kg/ha w zależności od zawartości węgla organicznego i granulometrii gleby. Solactiv Evo przeznaczony jest do stosowania przedsiewnego. Zaleca się wymieszać go płytko z glebą. Nie koliduje z nawożeniem naturalnym, mineralnym oraz wapnowaniem.

Świetnie nadaje się pod zboża, które wykształcają płytki system korzeniowy (szczególnie jęczmień i pszenica) i z tego względu są bardziej narażone na deficyty wody w glebie.

Sekretem działania Soctiv Evo jest innowacyjna kompozycja składników w specjalnie dobranych proporcjach w formie granulatu 2-5 mm. Solactiv Evo zawiera kompleks humin i humianów (składniki próchnicy) uzyskiwany z leonardytów, rzadki minerał klinoptylolit (z grupy zeolitów) o specyficznej strukturze krystalicznej i unikalnych właściwościach sorpcyjnych oraz kompleks wielocukrów i fitohormonów uzyskiwanych z glonów Ascophyllum nodosum.

Skład Solactiv Evo. 

Wszystkie te trzy elementy są szeroko zbadane przez środowiska naukowe i posiadają udowodnione działanie na środowisko glebowe.

Substancje humusowe (kompleks humin i humianów) są znane jako świetne narzędzie do poprawy właściwości gleby, w tym do zwiększania efektywności wykorzystania nawozów azotowych, fosforowych i potasowych. Wpływają one na tworzenie się struktury gruzełkowatej gleby i tym samym poprawiają jej stosunki powietrzne. Jest to korzystne zarówno dla gleb piaszczystych (zwiększenie zwięzłości), jak i ciężkich (rozluźnienie i napowietrzanie). Substancje humusowe mają także wysoką pojemność wodną, dzięki czemu mogą zatrzymać kilkakrotnie więcej wody, niż same ważą. Huminy stanowią stabilne źródło węgla, co stymuluje wzrost i namnażanie pożytecznych mikroorganizmów glebowych.

Z kolei klinoptylolit posiada dużą pojemność sorpcyjną oraz selektywność jonowymienną, mającą bardzo duże znaczenie w wiązaniu i wymianie substancji z otoczeniem. Związane przez niego składniki odżywcze w glebie, mogą być w razie potrzeby uwalniane i pobierane przez korzenie roślin, co ma bezpośredni wpływ na jakość i wysokość plonów. Klinoptylolity mogą również magazynować wodę, co ma szczególne znaczenie dla roślin w okresach suszy.

W składzie Solactiv Evo znajdziemy również ekstrakt z glonu Ascophyllum nodosum, który jest jednym z najczęściej używanych wodorostów w rolnictwie na świecie. Badania potwierdzają, że przyspiesza on wzrost pędów i korzeni roślin oraz zwiększa aktywność mikroorganizmów glebowych. Ekstrakt jest źródłem kwasu alginowego (do 25% suchej masy), który ma możliwość zatrzymywania wody, kilkakrotnie więcej wody w stosunku do swojej masy. Innymi ważnymi składnikami ekstraktu, które korzystnie wpływają na wzrost roślin są hormony roślinne (cytokininy, auksyny i gibereliny) oraz związki czynne np. polifenole.

Podsumowanie

Na pewno, nie możemy zaradzić spadkom plonowania wywołanymi zmianami klimatycznymi na sto procent, ale powinniśmy zrobić wszystko, żeby w tych niestabilnych warunkach pomóc glebie lepiej wykarmić rośliny i zapewnić im dostęp do wody. Najpierw powinniśmy zminimalizować niedociągnięcia agrotechniczne, następnie zmienić podejście do nawożenia roślin, a na koniec wprowadzić do gospodarstwa technologie, które będą wspomagać glebę w odbudowie jej żyzności i poprawiać jej funkcjonowanie. Jeżeli gleba będzie w złej kondycji to, każde inne działania nie przyniosą oczekiwanych rezultatów. Im szybciej to zrozumiejmy, tym szybciej na tym zyskamy.

Odezwij się do nas! (+48) 22 522 90 80 lub office@naturalcrop.com